WAAROM VLAANDEREN ZO FEL PROTESTEERT TEGEN NIEUWE RESTAURANTS VAN MCDONALD'S: "FASTFOOD ALS SYMBOOL VAN ALLES WAT NIET LOKAAL IS"

Burgers tegen burgers. Het is een thema van Torhout over de Kempen tot in Hasselt. Overal in Vlaanderen lokt de komst van een nieuw filiaal van fastfoodketen McDonald's protest uit. Vandaag is de "burgeroorlog" uitgebarsten in Hoevenen. Waar komt die vlaag van tegenkanting toch vandaan? 

"McDonald's is veel meer dan een plek waar we hamburgers kopen", zegt socioloog Walter Weyns (UAntwerpen). "Het is een symbool van een hele cultuur, van een massaproduct en voorspelbaarheid. De keten staat voor het omgekeerde van alles wat lokaal en gezellig is. Het is een globale speler waar we snel binnen en buiten springen."

Dat verklaart volgens Weyns ook waarom de komst van een grote frituur op dezelfde plek, nooit zoveel buurtprotest zou opleveren. "Frieten van de frituur gebakken in Belgisch ossenvet zijn iets van ons. De uniforme producten van McDonald's komen uit de koker van een Amerikaans hoofdkwartier ver weg." In Hoevenen zeggen de tegenstanders niet toevallig dat de fastfoodketen "niet past in een polderdorp".

The American Dream

Ook ons beeld van de Amerikaanse cultuur is doorheen de tijden veranderd. "Ooit stonden merken zoals McDonald's en Coca-Cola voor een wereld vol vooruitgang, vrijheid en plezier. Dat beeld is al even anders, zeker nu onder Trump. Daarnaast heb je ook de impact van het ecologisch denken waardoor hamburgers van rundvlees ook niet voor iedereen een evidentie zijn."

De socioloog ziet er ook een vorm van wij-zij-denken in. "Frituren zijn er voor mensen die in de buurt wonen. Fastfoodketens voor passanten langs de grote baan. De komst van zo'n keten bedreigt dus het lokale weefsel."

Wereldwijd fenomeen

De culturele wrevel tegen de opmars van McDonald's is geen Vlaams fenomeen. Rond de eeuwwisseling lag in India het imago van de keten aan diggelen. Hindoes viseerden met geweld de restaurants omdat McDonald's het aandurfde om voor zijn hamburgers rundvlees (van de heilige koe) te gebruiken.

Zo mogelijk nog symbolischer was het protest in 1986 in Rome. Duizenden bezorgde Italianen stroomden samen aan de Spaanse Trappen waar McDonald's zijn eerste vestiging opende in de laars. Demonstranten hielden borden pasta van la mamma vast naast plakkaten met de boodschap "Red Rome". 

Uit dat protest zou de Slow Food-beweging voortkomen. Die zet zich af tegen fastfood en komt op voor het behoud van de eerlijke lokale producten en keuken. De komst van McDonald's naar Vaticaanstad in 2017 werkte opnieuw als een rode lap op een stier.

Moderniteit versus traditie ligt altijd gevoelig. Vraag dat maar aan de Fransen waar sinds de jaren 90 boeren en chauvinistische liefhebbers van vin et fromage met de regelmaat van de klok protesteren tegen het Amerikaanse eetimperialisme.

Daarnaast is er ook een groeiend gezondheidsdenken tegen de constante beschikbaarheid van ongezond en vettig eten, zeker in de buurt van scholen.

In de sociologie is er zelfs een fenomeen dat McDonaldization of McDonaldisering heet. Het beschrijft hoe de samenleving over de hele wereld uniformer wordt door standaardisatie en een doorgedreven efficientiedenken.

"Belgisch bedrijf"

In een reactie op dit artikel zegt McDonald's België dat elk restaurant in handen is van lokale franchisenemers die zorgen voor lokale tewerkstelling. McDonald's België benadrukt verder dat alle beslissingen over de bedrijfsvoering in ons land worden genomen, als autonome tak van het gelijknamige Amerikaanse merk.

De fastfoodketen laat verder weten dat de frietjes, zuivel en broodjes in de restaurants van Belgische makelij zijn. Daarnaast zitten er in het menu specifieke sauzen en producten die afgestemd zijn op de smaak van de Belgen.

2025-03-27T10:57:30Z