POPULISTISCH BELEID LEIDT TOT LAGERE WELVAART

Populistische partijen zijn in veel landen in opmars. Hun doorgaans makkelijk klinkende

antwoorden lijken er bij een almaar breder publiek vlot in te gaan. Maar op economisch vlak

realiseert hun aanpak zelden of nooit de beloofde resultaten.

Hoge prijs van populistisch beleid

Onderzoek door drie Duitse economen van het Kiel Instituut (Funke, Schularick en Trebesch)

identificeerde 51 populistische leiders (zowel links als rechts) in de periode 1900-2020, en

concludeerde dat de economische resultaten van populisme op de middellange termijn

tegenvielen.

Na 15 jaar lag de economische activiteit per hoofd in de betrokken landen 10 procent

lager dan in een alternatief scenario zonder populistische leiders. Omgezet naar Belgisch

niveau zou dat overeen komen met een verlies van 60 miljard in euro’s van vandaag.

Naast het verlies aan economische activiteit nam de ongelijkheid toe, steeg de overheidsschuld en

nam de internationale handel af. Over verschillende landen, verschillende periodes en

verschillende strekkingen leverde populistisch beleid duidelijk tegenvallende resultaten op.

Populistische plannen in België

Ook in België gaan extreme partijen zowel op links als op rechts er duidelijk op vooruit in de

peilingen. En evengoed lijken hun economische voorstellen weinig steek te houden. Twee

voorbeelden springen er daarbij bovenuit: hun budgettaire plannen en hun visie rond

internationale handel.

Zowel Vlaams Belang als PVDA pakken uit met een lange reeks dure campagnebeloftes:

lagere belastingen, hogere pensioenen, extra uitgaven voor zorg… Hun financieringsplannen

zijn evenwel weinig realistisch en ruimschoots ontoereikend. Bovendien lijken ze het

bestaande begrotingstekort van zo’n 30 miljard grotendeels te negeren.

Kort samengevat wil Vlaams Belang hun plannen financieren door de transfers van Vlaanderen naar Wallonië af te schaffen en door geen geld meer te geven aan Europa en migranten. Zelfs als dat al zou

kunnen (wat niet zo is), dan nog blijven die bedragen beperkt. De transfers worden geraamd op 6 à 7 miljard, de netto-bijdrage aan Europa is ongeveer 1 miljard.

PVDA rekent zich dan weer rijk met hun miljonairstaks die 8 miljard moet opbrengen. De 12 industrielanden die ooit zo’n vermogensbelasting hadden (en waarvan er nu nog maar 3 over zijn) haalden daar naar verhouding gemiddeld 1 miljard uit. Die (onrealistische) bedragen vallen dus nogal

mager uit in vergelijking met het begrotingstekort van zo’n 30 miljard euro en de extra miljarden aan beloftes.

Daarnaast lijken beide partijen te ‘vergeten’ dat een belangrijk deel van onze welvaart te

danken is aan internationale handel. Volgens ramingen van het Planbureau is een derde van

onze economische activiteit direct of indirect daaraan gelinkt.

Vlaams Belang lijkt te gaan voor een meer afgesloten economie, o.m. door zich hard af te zetten tegen Europa en door het aantrekken van buitenlandse werknemers moeilijker te maken. PVDA kiest dan weer

voor een beleid gericht tegen multinationals, vooral via extra belastingen en doorgedreven

overheidsinmenging. Die multinationals zijn evenwel goed voor 75 procent van onze export. In

beide gevallen zou zo’n beleid nefast zijn voor ons economisch potentieel.

Onrealistische beloftes

Verkiezingsbeloftes zijn uiteraard zelden heel realistisch, en op dit moment hebben weinig

partijen in deze campagne een geloofwaardig plan om bijvoorbeeld onze dramatische

overheidsfinanciën terug op orde te krijgen. Maar daar zijn wel gradaties in.

Internationaal onderzoek geeft alvast aan dat populistische oplossingen niet het antwoord zijn. En ook de

plannen van de populistische partijen in België lijken wel heel ver van de economische

realiteit te staan. En zelfs als die populistische partijen straks niet aan het beleid kunnen

deelnemen, is het toch zeer verontrustend dat ze (met wisselend succes) druk zetten op de

traditionele partijen om bepaalde van hun voorstellen geheel of gedeeltelijk over te nemen.

De populistische recepten kunnen onze economie ernstige schade toebrengen.

De auteur Bart Van Craeynest is hoofdeconoom bij Voka en auteur van ‘België kan beter’

2024-04-17T05:58:34Z dg43tfdfdgfd