JE RIJBEWIJS VERLIEZEN OMDAT JE ALS FIETSER OF VOETGANGER EEN OVERTREDING BEGAAT: KAN DAT ZOMAAR?

Enkele weken geleden kreeg een man uit Mechelen twee weken rijverbod, omdat hij dronken op de fiets zat. Daar kwam een stroom aan reacties op, van mensen die dat onbegrijpelijk en onrechtvaardig vonden: was het niet net slim van die man om de fiets te nemen als hij van plan is om te drinken? En waarom mag hij niet meer met de auto rijden, als hij dronken op de fiets zat?

In de podcast "Onder ons: crimi" leggen onze justitiejournalisten Marieke Van Cauwenberghe en Philip Heymans uit hoe dat zit. "Als je dronken wordt tegengehouden door de politie, dan kunnen de agenten aan het parket vragen of ze je rijbewijs mogen afnemen. Dat is een beveiligingsmaatregel, om ervoor te zorgen dat je niet verder dronken achter het stuur kruipt."

Het is dus nog geen straf, maar wel een manier om jou en andere weggebruikers te beschermen. "Dat is hier gebeurd. Het ging ook om iemand die 1,8 promille in zijn bloed had, met de gsm in zijn hand aan het fietsen was en geen voor- of achterlicht had. Als je dan aan een politiecontrole passeert, is de kans wel groot dat je wordt tegengehouden."

Off the record valt bij politie en politierechters te horen dat dronken fietsers niet hun grootste prioriteit zijn: vaak is er wel begrip voor iemand die de fiets neemt als die van plan is om een paar glazen te drinken. Ook al brengt die misschien geen andere weggebruikers, maar mogelijk wel zichzelf in gevaar.

Dronken fietsen is immers niet zonder risico's. Als zo iemand dan toch wordt tegengehouden, kan die dus zijn rijbewijs verliezen. En dan is het meteen voor 15 dagen: de wet voorziet geen andere termijnen. "Dat voelt misschien wel onrechtvaardig aan, dat je pakweg 10 dagen later nog niet met de auto mag rijden voor die ene dronken avond op de fiets. Maar de wet laat nu eenmaal geen andere mogelijkheid dan 15 dagen."

Zoals gezegd: dat is geen straf, maar een beveiligingsmaatregel. Daarna kun je nog een straf krijgen van de politierechter. En die zou je rijbewijs opnieuw kunnen afnemen. Tot een paar jaar geleden was dat ook verplicht: als je dronken met de fiets reed, dan moest de politierechter sowieso je rijbewijs intrekken.

Sinds 2017 is dat niet meer verplicht, maar het kan wel nog altijd. "Al zeggen verschillende politierechters ons dat ze dat meestal niet zullen doen, tenzij het iemand is die het echt te bont heeft gemaakt."

En bij voetgangers?

Een ander voorbeeld: begin deze week werd een vrouw uit Ninove veroordeeld, omdat ze met een kinderwagen een gesloten overweg overstak. Zij kreeg niet alleen een rijverbod van 6 maanden, daarna moet ze ook nog alle rijexamens opnieuw afleggen. Terwijl ze dus te voet was.

Onlangs velde een politierechter in Halle een soortgelijk vonnis, tegen een vader die met een kinderwagen en twee oudere kinderen de sporen overstak in Dilbeek, aan een overweg waar erg vaak mensen de slagbomen negeren.

"Die situatie is helemaal anders", leggen onze gerechtsjournalisten uit. "Een gesloten spoorweg oversteken, is een van de zwaarste overtredingen die je kunt begaan. Het is een overtreding van de vierde graad, omdat de kans erg groot is dat je er mensenlevens mee in gevaar brengt."

In zo'n geval heeft een politierechter bijna geen keuze: die moet je rijbewijs intrekken, of je nu met de auto, de fiets of te voet bent. Alleen in uitzonderlijke gevallen mag de politierechter daarvan afwijken. "Maar een gesloten spoorweg oversteken is zo gevaarlijk, en komt de laatste tijd zo vaak in het nieuws, dat politierechters in zulke gevallen eerder geneigd zullen zijn om een duidelijk signaal te geven, en dus het rijbewijs in te trekken."

Overigens is er een periode geweest waarin voetgangers slechter af waren dan fietsers: toen het parlement in 2017 besliste dat fietsers niet langer automatisch hun rijbewijs moesten verliezen, was men de voetgangers uit het oog verloren. Die verloren dus wel nog altijd hun rijbewijs na een zware overtreding, terwijl dat bij fietsers geen automatisme was. Intussen is de wet weer aangepast.

2024-05-04T06:53:59Z dg43tfdfdgfd