Dat de vraag naar elektriciteit fors zou toenemen, stond in de sterren geschreven. Maar de laatste tijd gaat het snel, zo waarschuwen netbeheerders Elia en Fluvius in een gezamenlijk persbericht. Gewone burgers rijden almaar meer met batterijwagens of installeren warmtepompen. Maar het is vooral de bedrijfswereld die de stroomvraag echt doet pieken.
Bedrijven zijn in sneltempo aan het elektrificeren en installeren grote industriële batterijen, snellaadstations of vervangen gasboilers door elektrische exemplaren. De vraag naar zwaardere aansluitingen op het stroomnet stijgt nu zo snel dat de netbeheerders daar niet overal onmiddellijk aan kunnen voldoen zonder het stroomnet in de problemen te brengen.
Vooral grote batterijparken en ook datacenters eisen tegenwoordig bijzonder hoge vermogens. "Mogelijk speelt er in Vlaanderen een aanzuigeffect voor datacentra en batterijparken omdat buurlanden als Nederland en Duitsland recent strengere voorwaarden hebben opgelegd voor zulke projecten. Bij ons gelden zulke voorwaarden (nog) niet waardoor projectontwikkelaars uitwijken."
Om het probleem te illustreren: een ontwikkelaar van een datacenter vroeg onlangs op een bepaalde locatie een aansluiting van maar liefst 24 megawatt, de helft van het totale vermogen van een standaardtransformator (die zo'n 40 megawatt aankan) tussen het Elia-hoogspanningsnet en het Fluvius-distributienet.
En ja, het netwerk is voorbije jaren versterkt, klinkt het bij Elia en Fluvius, maar nog niet overal. Zulke aanvragen zijn ook onvoorspelbaar, klinkt het, waardoor de netbeheerders moeilijk kunnen inschatten waar de vraag plots zal pieken. "Dat zorgt ervoor dat het elektriciteitsnet op bepaalde plaatsen momenteel onvoldoende versterkt is om de vraag naar een zwaardere aansluiting boven de 1 megawatt aan te kunnen."
Fluvius heeft nu zo'n 20 aanvragen van bedrijven of projecten on hold staan, bij Elia gaat het om 15 dossiers. In 16 van de 235 Vlaamse transformatorstations waar het hoogspanningsnet en het distributienet met elkaar verbonden zijn, dreigen volgens de netbeheerders momenteel mogelijke stroomtekorten.
Concreet: als er op die plaatsen bijkomende bedrijfsaansluitingen worden toegelaten en al die bedrijven gebruiken tegelijkertijd de capaciteit die ze hebben gekregen, raakt het stroomnet verzadigd. Voor aansluitingen op laagspanning, zoals die van gezinnen, is er voor alle duidelijkheid geen probleem.
Beide netbeheerders plannen intussen een rist technische maatregelen, die de problemen op korte en langere termijn moeten verlichten. Zo proberen Fluvius en Elia in eerste instantie een nieuw soort, flexibel contract op poten te zetten voor bedrijven, zodat de bedrijvendossiers die nu on hold staan al kunnen worden goedgekeurd. Op termijn zouden de netbeheerders zo makkelijker het gewenste verbruik kunnen afstemmen op de beschikbare capaciteit.
Daarnaast onderzoekt Elia hoe in de transformatorstations de huidige limieten soms tijdelijk (maar veilig) kunnen worden overschreden. Ook zou de druk op het elektriciteitsnet mogelijk over verschillende transformatorstations worden gespreid. Dat alles in afwachting van een definitieve oplossing: sterkere transformatorstations en sterkere netwerken.
Elia en Fluvius vragen zich daarnaast af of de Vlaamse overheid in de toekomst niet beter een ander beleid voert rond zware elektriciteitsaansluitingen. Vandaag is het gewoon: wie eerst een aanvraag indient die technisch in orde is, krijgt de gevraagde capaciteit toegewezen.
"We zijn in overleg met de Vlaamse overheid om samen na te denken over hoe we hier in Vlaanderen mee moeten omgaan, om zo tot een optimale ruimtelijke inplanting van datacenters, batterijparken en andere zware aansluitingen in het Vlaamse elektriciteitssysteem te komen."
2025-03-27T13:12:40Z